Brain Wars van Mario Beauregard (boekbespreking)
Geplaatst door
Titus Rivas (publicatiedatum: 14 April, 2013)
Samenvatting
Bespreking van 'Brain Wars: The Scientific Battle Over the Existence of the Mind and the Proof That Will Change the Way We Live Our Lives' van Mario Beauregard door Titus Rivas.
Boekbespreking
Mario Beauregard. Brain Wars: The Scientific Battle Over the Existence of the Mind and the Proof That Will Change the Way We Live Our Lives. HarperOne, 2012. ISBN 978-0-06-207156-9.
Mario Beauregard is een Frans-Canadese neuroloog die zich al jaren hard maakt voor een dualistisch-interactionistische revolutie in de hersenwetenschappen. Hij is onder meer bekend van Het spirituele brein dat hij samen met Denyse O'Leary schreef. Ook in zijn nieuwe boek Brain Wars bindt hij weer overtuigend de strijd aan met het materialistische paradigma in de natuurwetenschap. Hij stelt terecht dat men wetenschappelijk gezien allang hard heeft aangetoond dat het materialisme gewoon niet klopt en dus losgelaten moet worden. De auteur staat in dit verband uitvoerig stil bij de volgende fenomenen:
het placebo/nocebo-effect (waarvan zelfs New Scientist nog erkent dat het niet in het reguliere wereldbeeld past),
neurofeedback oftewel biofeedback met betrekking tot allerlei hersenprocessen, die Beauregard overigens als een grote stap voorwaarts in de menselijke evolutie beschouwt,
de invloed van mentale training op de structuur van de hersenen,
de inwerking van geestelijke toestanden en voorstellingen op de lichamelijke gezondheid,
de toepasbaarheid van hypnose bij pijnbestrijding en genezing,
psi (buitenzintuiglijke waarneming en psychokinese),
:
veridieke uittredingen tijdens bijna-doodervaringen en
mystieke ervaringen.
In al deze gevallen gaat de impact van de geest op fysiologische processen heel ver en zeker veel verder dan men binnen de natuurwetenschap pleegt te onderkennen. Er is zuiver rationeel beschouwd geen enkele reden om daar nog langer aan te twijfelen. Er is overigens ook geen reden om afscheid te nemen van de wetenschappelijke methode, maar alleen van het materialistische denkraam dat veel geleerden nog steeds in zijn greep houdt.
Beauregard blijkt dan ook een aanhanger te zijn van de transmissie-theorie voor de verhouding tussen hersenen en geest. Hij vindt de gelijkstelling tussen deze twee grootheden even onlogisch als de gelijkstelling van een radio-uitzending met een radio. Hij plaatst zichzelf binnen de traditie van de Amerikaanse psycholoog en filosoof William James en de neurologen Wilder Penfield en John C. Eccles.
Mijn voornaamste punt van kritiek op dit overtuigende boek is dat Beauregard (net als in Het spirituele brein) blijkt geeft van een typisch westerse minachting voor dieren. Zo stelt hij dat het materialistische mensbeeld impliceert dat we niets meer dan 'extra gesofistikeerde dieren' zijn en haalt hij kritiekloos beschrijvingen van gruwelijke dierproeven aan. Binnen het hedendaagse seculiere dualisme dat aansluit bij een niet-materialistische interpretatie van de evolutietheorie is inmiddels volop ruimte ontstaan voor een opwaardering van de geest van dieren. Het cartesiaanse beeld van het dier als een zielloze robot is namelijk net zo onhoudbaar gebleken als het materialisme. Wanneer iemand als Beauregard dieren als minderwaardig blijft zien, lijkt dit te worden ingegeven door zijn katholieke achtergrond. (Dit geldt ook voor het feit dat de auteur nergens in het boek gewag maakt van het belangrijke bewijsmateriaal voor reïncarnatie in de lijn van Ian Stevenson.) In de RK traditie zijn dieren weliswaar bezield maar bezitten zij slechts een sterfelijke ziel die met het lichaam na hun dood zal vergaan. Dit hangt onder andere samen met de gedachte dat alleen de mens geschapen zou zijn naar het evenbeeld van God.
Maar goed, ik moet het eerste volmaakte boek nog tegenkomen. Beauregard heeft in ieder geval gelijk dat het achter ons laten van de materialistische waan zal leiden tot een herstel van onze waardigheid. Het is te hopen dat dit strijdvaardige boek daar een bijdrage aan gaat leveren.
Titus Rivas
Deze recensie werd gepubliceerd in Terugkeer 23(3), herfst 2013, blz. 22.
Contact: titusrivas@hotmail.com