Titel

Diverse opvattingen van wetenschap en de status van parapsychologisch veldwerk

Geplaatst door

Titus Rivas   (publicatiedatum: 25 May, 2012)

Samenvatting

Diverse opvattingen van wetenschap en de status van parapsychologisch veldwerk, door Titus Rivas. Oorspronkelijk gepubliceerd als weblog.


Tekst


Diverse opvattingen van wetenschap en de status van parapsychologisch veldwerk



Veel discussies tussen voor- en tegenstanders van bepaalde vormen van parapsychologisch onderzoek falen onder meer omdat deze er fundamenteel verschillende opvattingen op nahouden van het begrip 'wetenschappelijk'. Sommige skeptici reserveren deze term voor natuurwetenschappelijk, experimenteel onderzoek, zodat bijvoorbeeld veldonderzoek naar een leven na de dood niet in aanmerking kan komen voor deze benaming. Anderen hanteren niet zozeer een strikt methodisch criterium van experimenteel onderzoek, maar zij stellen wetenschap bedrijven gelijk aan het herleiden van feiten tot fysieke wetmatigheden. Zodra men andere, niet-materialistische theoretische concepten hanteert, verliest men volgens hen direct het recht om wetenschappelijk te mogen heten.
Beide benaderingen hebben ook hun aanhangers onder parapsychologen zelf. Zo zijn er parapsychologen die alleen experimenteel onderzoek echt serieus nemen, en parapsychologen die alleen wensen te werken met fysicalistische modellen waarin geen ruimte is voor een ziel of onstoffelijke geest, laat staan van een leven na de dood.
Zo werd onlangs door een commentator erkend dat de bekende Amerikaanse nestor van het parapsychologische reïncarnatieonderzoek, dr. Ian Stevenson, methodisch gezien volledig veranwoord wetenschappelijk onderzoek heeft verricht. Maar toch beschouwde hij Stevenson als een 'mislukte' wetenschapper omdat hij een niet-materialistische hypothese gebruikt om paranormale uitspraken en handelingen van bepaalde kinderen in verband met mogelijke vorige levens te verklaren.
In de praktijk hebben we bij dit soort diskwalificaties van parapsychologisch onderzoek naar spontane gevallen vooral te maken met een uitbannen van alles wat niet binnen het gangbare reductionische natuurwetenschappelijke wereldbeeld past. Dat heeft in elk geval niets met de oorspronkelijke betekenis van rationele wetenschap te maken, d.w.z. een open onderneming die zoveel mogelijk gericht is op de werkelijkheid zoals zij is, in plaats van op een vooropgezette reductionistische visie op de werkelijkheid. Bovendien houdt het elke serieuze kans op empirische falsificatie van het reductionistisch materialisme en fysicalisme buiten de deur, terwijl de mogelijkheid tot falsificatie in elk geval binnen de wetenschapsfilosofie van Karl Popper een belangrijk criterium is voor de wetenschappelijkheid van een theorie.
Het is te hopen dat men de poorten van de wetenschap i.h.a. verder opent voor gedegen naturalistisch onderzoek en 'wetenschappelijkheid' loskoppelt van een materialistisch paradigma.

Contact: titusrivas@hotmail.com of stg_athanasia@hotmail.com



Artikelen (inclusief recensies en blogs) over parapsychologie door Titus Rivas, Anny Dirven en collega's