De toekomst zien: Maar hoe werkt dat eigenlijk?
Geplaatst door
Titus Rivas (publicatiedatum: 5 May, 2011)
Samenvatting
Artikel van Titus Rivas over voorschouw oftewel precognitie. Gaat het om waarneming van een al vaststaande toekomst of van waarschijnlijke ontwikkelingen die nog afgewend kunnen worden?
De toekomst zien: Maar hoe werkt dat eigenlijk?
door Titus Rivas
Deelname aan een programma als Het Zesde Zintuig zit er voor mij niet in. Ik heb nooit de ambitie gehad om me te profileren als paragnost, domweg omdat ik dat zeker niet ben. Daarvoor zijn mijn eigen 'paranormale ervaringen' te dun gezaaid en te weinig bewust oproepbaar. Maar ik hoor nu ook weer niet bij de groep mensen die 'nog nooit' wat meegemaakt heeft op dit gebied. Een van de fenomenen waar ik zelf meer dan eens mee te maken heb gehad, is de voorspellende droom.
Ik kreeg bijvoorbeeld enkele weken voor de aanslagen van 11 september 2001 een aangrijpende nachtmerrie. Vergezeld van een licht autistisch jongetje uit mijn buurt keek ik naar een onheilspellende, donkere hemel, terwijl het in de droom nog middag was. Mijn buurtgenootje vroeg zich hardop af waar twee kruisraketten die over onze wijk vlogen toch naartoe gingen. Ik zei dat ze vast wel over zouden vliegen, maar zag toen hoe ze zich in een flatgebouw boorden, midden in onze buurt. In mijn tienerjaren was ik altijd bang geweest voor kruisraketten, omdat ze voor mij een nucleaire wereldoorlog symboliseerden. Kort na de aanslagen drong het tot me door dat een verband met mijn droom niet bepaald 'te ver gezocht' lijkt. Naar het schijnt, hebben talloze mensen zulke ervaringen gemeld, vooral rond de verwoesting van de Twin Towers. Soortgelijke massale meldingen van 'voorschouw' zijn overigens ook bekend van andere schokkende gebeurtenissen. Zoals de ondergang van de Titanic en de mijnramp in Aberfan.
Materialistische skeptici geloven bij voorbaat niet in de mogelijkheid dat het in zo'n geval werkelijk gaat om een paranormale soort voorkennis oftewel precognitie. Mensen zouden volgens hen consequent verkeerd inschatten hoe onwaarschijnlijk bepaalde gebeurtenissen zijn en bovendien alleen uitgekomen dromen, visioenen of ingevingen onthouden. Tegenover elke juiste precognitieve uitspraak staan bijvoorbeeld duizenden onjuiste uitspraken. Als je dat incalculeert kun je alles moeiteloos wegverklaren als niet meer dan stom toeval.
Maar goed, het materialistische wereldbeeld is voor mij nu eenmaal uiterst onaannemelijk en zelfs irrationeel. Dus daar moet ik het niet van hebben als ik dit soort ervaringen wil begrijpen.
Stoelenproeven
Een van de meest voor de hand liggende redenen om te geloven in precognitie is dat men er zelf mee te maken krijgt. Parapsychologen hebben onderzoek gedaan naar spontane ervaringen zoals mijn droom over kruisraketten. Daaruit blijkt dat sommige gevallen van voorschouw zo specifiek zijn dat 'toeval' alleen nog in je opkomt wanneer je precognitie bij voorbaat uitsluit.
Ook begaafde paragnosten zijn systematisch onderzocht op hun precognitieve vermogens. Bijvoorbeeld in de vorm van zogeheten stoelenproeven. De Franse onderzoeker Eugène Osty voerde die al vroeg uit met de helderziende Georges Cochet alias Pascal Forthuny. De Nederlandse parapsycholoog W.H.C. Tenhaeff voerde decennia later soortgelijke experimenten uit met Gerard Croiset. Daarbij werd Temhaeff onder meer bijgestaan door zijn Duitse collega Hans Bender. Bij de stoelenproeven moest de paragnost voorspellen wie er enkele dagen of weken later in een zaal op een bepaalde stoel plaats zou nemen. Het was daarbij de bedoeling de persoon in kwestie zo goed mogelijk te beschrijven, zowel uiterlijk als qua persoonlijkheid en achtergronden. Volgens de onderzoekers leverden dit zeer overtuigende resultaten op.
Andere soorten onderzoek richten zich op gemakkelijk kwantificeerbare resultaten. Dat betekent dat men de kans dat een bepaald aantal correcte voorspellingen op toeval berust exact kan berekenen. Denk bijvoorbeeld aan het voorspellen van de volgende speelkaart die een proefleider zal trekken. Aangezien men van tevoren weet hoeveel speelkaarten er zijn, kan men de kans op toeval precies uitrekenen. De bekende Amerikaanse parapsycholoog J.B. Rhine gebruikte hier overigens zogeheten Zener-kaarten voor, met vijf keer vijf verschillende grafische symbolen. Dit maakt de berekeningen nog eenvoudiger.
Remote viewing
Andere kwantitatieve methoden zijn afhankelijk van zogeheten beoordelaars. Bij de zogeheten Ganzfeld-methode worden alle zintuiglijke prikkels zoveel mogelijk uitgesloten, onder meer door halve pingpongballen over de ogen te plaatsen. Willekeurig gekozen doelen (targets) zoals afbeeldingen, dia's of videoclips moeten vervolgens telepathisch naar de proefpersoon worden gestuurd. Daarna dient die proefpersoon zijn of haar indrukken weer te geven. De mate waarin de indrukken overeenkomen met de doelen, wordt vervolgens beoordeeld door onafhankelijke 'judges'. Men kan deze methode ook toepassen op onderzoek naar precognitie. Namelijk door proefpersonen te vragen naar indrukken van doelen die op dat moment nog gekozen moeten worden.
Iets dergelijks geldt o.a. ook voor de zogeheten remote viewing-experimenten van de Amerikaanse onderzoekers Russell Targ en Harold Puthoff. Een onderzoeker bezoekt daarbij een willekeurige plaats buiten het laboratorium waar de proefpersoon zich bevindt. Gedurende enige tijd neemt de onderzoeker de omgeving goed in zich op waarna de proefpersoon op afstand moet kijken hoe de omgeving van de zender eruit ziet. Hij moet vervolgens proberen om de locatie tot in details te beschrijven. Targ en Puthoff maakten net als de Ganzfeld-onderzoekers gebruik van onafhankelijke beoordelaars. Ook zij pasten deze methode toe op het doorkrijgen van toekomstige doelen. De onderzoekers verlieten het lab met tien verzegelde enveloppen met daarin tot dan toe onbekend gebleven bestemmingen. De enveloppen waren daaraan voorafgaand op basis van toeval geselecteerd uit een veel groter aantal enveloppen.
Inmiddels zijn er zogeheten meta-analyses gepubliceerd over parapsychologisch precognitie-onderzoek. Daarbij heeft men gekeken naar alle resultaten van gepubliceerde onderzoekingen. Bovendien heeft men rekening gehouden met de mogelijkheid dat veel negatieve resultaten gewoon niet gemeld zijn. Desondanks concludeert men dat de kans dat de correcte voorspellingen op toeval berusten astronomisch klein is. Veel parapsychologen rekenen precognitie dan ook tot de paranormale verschijnselen waar inmiddels hard experimenteel bewijsmateriaal voor bestaat.
Precognitie van wat?
Dat mensen indrukken kunnen krijgen van dingen die nog te gebeuren staan, lijkt wel vast te staan. Een volgende vraag luidt echter wat voorschouw nu precies inhoudt. Maken we echt geestelijk contact met de toekomst? Volgens diverse denkers is dat inderdaad wat er aan de hand is. Volgens hen zou een objectief tijdsverloop van verleden naar toekomst een illusie zijn. In feite zouden alle gebeurtenissen 'nu' of beter: buiten de subjectieve tijd plaatsvinden en daarmee 'voorgoed' vast staan. Bij precognitie zou de illusie van de voortgang van een verleden naar een toekomst worden opgeheven. Men zou zo toegang krijgen tot gebeurtenissen die slechts schijnbaar op een ander tijdstip plaatsvinden dan hetgeen we als het heden ervaren.
Er kleven mijn insziens wel problemen aan deze visie. Ten eerste zijn er veel voorspellingen, ook van gerenommeerde paragnosten, die helemaal niet uit zijn gekomen. In de jaren '70 en '80 zijn er zelfs hele boeken gepubliceerd met serieuze oorlogsvoorspellingen over een kernoorlog. Daarin werden precognitieve indrukken weergegeven over een oorlog tussen het vrije westen en het oostblok. Inmiddels weten we gelukkig dat die voorspellingen niet eens meer uit kunnen komen! Toch voelden de indrukken die men kreeg niet anders aan dan andere indrukken die uiteindelijk wel correct bleken. Ten tweede is er een natuurfilosofisch probleem. Als er geen objectief tijdsverloop bestaat, betekent dat in feite ook dat causaliteit een illusie moet zijn. We hebben namelijk de stellige indruk dat gebeurtenissen worden veroorzaakt door voorgaande gebeurtenissen. Zonder tijdsverloop, is het echter onzin om te zeggen dat gebeurtenis A gebeurtenis B teweeg brengt. Maar als dat waar is, hebben we ook geen reden meer om te zeggen dat we iets van de fysieke wereld te weten kunnen komen. Om dat te kunnen, moet die materiële werkelijkheid namelijk invloed kunnen uitoefenen op ons kenapparaat. En dat kan volgens mij alleen als tenminste sommige indrukken die we krijgen worden veroorzaakt door fysieke gebeurtenissen die daar werkelijk aan voorafgaan. Als zintuiglijke waarnemingen niet het gevolg zijn van fysieke prikkeling van onze zintuigen, wordt het problematisch dat we de fysieke wereld zintuiglijk waarnemen.
Karmascopie
Zijn er misschien alternatieven denkbaar? De discussies op dit gebied zijn hoe dan ook erg ingewikkeld.
Wat mij zelf het meest aanspreekt is de theorie dat gebeurtenissen als het ware energetisch worden 'voorbereid' voor ze plaatsvinden. Ze hangen reeds voordat ze plaatsvinden 'in de lucht'. Wat mensen precognitief waarnemen is in dat geval niet een toekomstige gebeurtenis zelf, maar een soort aannemelijke prognose van wat er komen gaat. Naarmate de gebeurtenis waarschijnlijker is geworden, zal de precognitieve indruk preciezer kunnen zijn en ook meer kans maken om uit te komen. Dit verklaart de voorspellingen die niet uitgekomen zijn. We zouden namelijk een fundamenteel andere weg zijn ingeslagen die de richting heeft veranderd. Binnen deze theorie blijft het zo dat onze waarneming van een tijdsverloop niet helemaal op een illusie berust en kan de waarschijnlijke toekomst ook nog veranderen.Vroeger noemde ik deze mogelijkheid zelf wel karmascopie. Onze huidige handelingen maken toekomstige gebeurtenissen meer of minder waarschijnlijk, net als bij het begrip karma. Precognitie zou dus niet neerkomen op waarneming van een schijnbare, maar 'gelijktijdige' toekomst, maar op het waarnemen van karmische patronen. En zulk karma is dus nog te veranderen.
Literatuur
- Bender, H. (1983). Zukunfstvisionen, Kriegsprophezeiungen, Sterbeerlebnisse. München: R. Piper & Co.
- Broughton, R.S. (1995). Parapsychologie: een wetenschap in beweging. Deventer: Ankh-Hermes.
- Dunne, J.W. (1935). Buiten de grenzen van de tijd. Den Haag: Leopold.
- Tart, Ch.T. (2009). The End of Materialism. Oakland: New Harbinger Publications.
- Tenhaeff, W.H.C. (1981). De voorschouw: onderzoekingen op het gebied van helderziendheid in de tijd. Den Haag: Leopold.
- West, D. (1982). Gisteren en morgen is… NU! . Deventer: Ankh-Hermes.
- Zohar, D. (1982). Through the time barrier. Londen: Paladin Books.
Dit artikel werd in 2010 gepubliceerd in een tijdschrift en later op txtxs.nl gezet.
Contact: titusrivas@hotmail.com