Is there an Afterlife? van David Fontana
Geplaatst door
Titus Rivas (publicatiedatum: 3 October, 2009)
Samenvatting
Boekbespreking door Titus Rivas van Is there an Afterlife? van psycholoog en parapsycholoog David Fontana.
Boekbespreking
David Fontana.Is there an
afterlife? Deershot Lodge, Park Lane, Ropley, Hants: O Books, 2004. ISBN
1-903816-90-4.
Er zijn tegenwoordig ontelbare boeken te koop over een
persoonlijk overleven na de dood. Slechts een klein deel daarvan heeft
wetenschappelijke pretenties en kwaliteit. Het boek Is there an
afterlife? van psycholoog David Fontana past zeker in deze categorie.
Waarschijnlijk is het een van de dikste algemene overzichtsboeken over het
onderwerp (496 pagina’s) die er ooit verschenen zijn sinds de publicatie van het
standaardwerk Human personality and its survival of bodily death van
F.W.H. Myers in 1903.
Door de overvloed aan feiten en posities die in het
boek worden behandeld, vergt het lezen ervan veel concentratie en het is een
illusie te denken dat men het in een ruk uit krijgt. Is there an
afterlife? is dan ook voornamelijk geschikt voor mensen die meer dan
gemiddeld belangstelling hebben voor wat er geestelijk na de dood gebeurt en
daarom bereid zijn om dagen of zelfs weken lang intensief met hetzelfde boek
bezig te zijn. Voor hen is het dan ook wel een zeer geschikte bron van
informatie over alle aspecten van het zogeheten survival research en
bijvoorbeeld een goede aanvulling op het inmiddels klassieke Mediumship and
Survival van Dr. Alan Gauld. Het boek kan gelezen worden als algemene
inleiding, maar ook als waardevol naslagwerk worden gebruikt.
Vanzelfsprekend
heeft zo’n ijverige auteur als Fontana ook duidelijke standpunten over de kracht
van het bewijsmateriaal op de diverse deelgebieden van onderzoek. Over het
algemeen zegt hij terecht dat bepaalde paranormale ervaringen rond contact met
overledenen alleen goed verklaarbaar lijken door de zogenoemde Super-ESP
hypothese (alles zou via ESP, d.w.z. telepathie of helderziendheid voortkomen
uit het onbewuste van levenden zelf) indien je de motivationele psychologie
totaal negeert. In veel gevallen is de interpretatie dat een levende zelf
onbewust via helderziendheid of telepathie op zoek is gegaan naar de feiten over
een overledene zeer onaannemelijk of zelfs absurd. Bijvoorbeeld omdat hij
helemaal niet wist dat die persoon overleden was, of omdat de overledene
volledig onbekend was tot aan het moment waarop deze ‘doorkwam’ tijdens een
spiritistische sessie (drop-in communicators). Toch schiet Fontana
volgens mij door wanneer hij stelt dat ook alle paranormale fysieke
verschijnselen tijdens seances bij voorbaat wijzen op ingrijpen door
overledenen. Zijn redenering luidt dat er geen deugdelijk bewijsmateriaal voor
dergelijke macropsychokinese onder levenden is, maar tegenstanders kunnen
juist die mediamieke verschijnselen zelf aanvoeren als zulk bewijsmateriaal.
Fontana is daarmee iemand die voor praktisch elke vorm van bewijsmateriaal op
dit terrein aanneemt dat er overledenen achter zitten (vergelijkbaar met de
positie van de eerste generatie spiritisten), inclusief voor de controlegeesten
die vaak toch wel erg exotisch en ongeloofwaardig overkomen. Hij
vertegenwoordigt daarmee een uiterste van het theoretische spectrum, recht
tegenover het andere uiterste van diegenen die alle mogelijk fenomenen
bevredigend door Super-ESP denken te kunnen verklaren.
Het boek bevat hoe
dan ook veel interessante informatie over klassieke mediums uit het begin van de
geschiedenis van de parapsychologie, over drop-in communicators, over de
kruiscorrespondenties, maar ook over hedendaagse studies naar mediumschap en
zogeheten instrumentele transcommunicatie (postuum contact via elektrische of
elektronische apparatuur). Verschijningen, spookhuizen, bijnadoodervaringen,
uittredingen en reïncarnatie blijven natuurlijk ook niet onbesproken. Wat BDEs
betreft noemt hij o.a. het werk van Pim van Lommel, Peter Fenwick en Michael
Sabom. Bewijsmateriaal voor reïncarnatie wordt naar mijn smaak trouwens relatief
gezien te summier behandeld, misschien omdat hij zelf eerder voelt voor een
verklaring van mogelijke herinneringen aan vorige levens door middel van een
soort mediamieke beïnvloeding door een vreemde geest. Het boek eindigt met een
boeiende algemene beschouwing, waarbij Fontana alle informatie bundelt tot een
tamelijk samenhangend beeld van leven na de dood.
Titus Rivas
Deze recensie is verschenen in Terugkeer van Stichting Merkawah,
16(2), zomer 2005, blz. 28-29.
Contact: titusrivas@hotmail.com