Spontane ervaringen met verschijningen
Geplaatst door
Titus Rivas (publicatiedatum: 2 October, 2009)
Samenvatting
Wat zijn geestverschijningen? Hoe moeten we ze interpreteren?
Spontane ervaringen met verschijningen
door Stichting Athanasia
In het vorige nummer van Paraview hebben we in het kort uitgelegd waar stichting Athanasia zich mee bezighoudt. Athanasia is een stichting die parapsychologisch onderzoek doet naar leven na de dood en de evolutie van de persoonlijke ziel. Naar aanleiding van ons artikel hebben we - toevallig genoeg - een aantal reacties ontvangen die allemaal draaiden om verschijningen van overledenen.
Hallucinaties?
Verschijningen worden in de gangbare psychologie en psychiatrie vaak gezien als hallucinaties. Dat zijn subjectieve indrukken die geen verband houden met de werkelijkheid. Parapsychologen erkennen echter doorgaans dat je in elk geval sommige verschijningen niet zo gemakkelijk kunt afdoen als een verstoring van iemands waarneming. Zo hebben wij zelf al vaak ouders van jonge kinderen (en soms ook die kinderen zelf) gesproken die regelmatig bezocht leken te worden door overledenen. Daarbij beschikten ze volgens hun ouders in enkele gevallen over juiste informatie over de verschenen persoon waar ze niet op een normale manier aan konden zijn gekomen. Een meisje van drie uit de omgeving van Nijmegen beweerde bijvoorbeeld dat een foto van een overleden opa die ze nooit had gekend overeenkwam met het uiterlijk van iemand die aan haar was verschenen.
H. Landberg schrijft ons op zijn beurt: "Sedert geruime tijd word ik 's nachts wakker gemaakt en dan zie ik op, aan of bij mijn bed personen, soms huisdieren. Destijds liep door onze slaapkamer een forse agrarier, gezien zijn kleding. Een deskundige verklaarde dit door te zeggen dat onze wijk vroeger gras en bouwland was met hier en daar een boerderij. De overleden boer kwam even een kijkje nemen." Ook al is het zien van een boer op zich misschien niet erg specifiek, het blijft goed denkbaar dat dit een echte verschijning van een overledene betreft.
Voor Mevr. Ioanna Mavromichalis geldt eveneens dat ze al jaren geestverschijningen ziet: "Ik hoor en zie ze, en kan met ze com�municeren. Ik hoor stemmen. Dat varieert van mijn overleden opa en oma tot onbekende vrouwen en baby's." Als kind sliep Ioanna een keer in de slaapkamer waar haar opa was overleden:
"Mijn opa verscheen en liet mij het moment beleven dat hij doodging. Dat liet hij mij zien. Ik kon mijn moeder gedetailleerd vertellen hoe hij was overleden. Daar schrok zij wel van."
Verschijningen van dieren komen ook al vaker voor dan men misschien zou denken. Zo zag mevrouw LM. te Helmond volgens Focco Huisman een grote witte kat voor haar deur en later op de schutting van haar tuin, luid en klagend miauwend. Ze wilde naar de poes toe gaan, maar het dier holde steeds vooruit in de richting van de verkeersweg. Ze had de poes nog nooit eerder gezien, maar voelde intuïtief dat er iets niet klopte. Bij de verkeersweg aangekomen trof zij haar eigen kat dood aan. De witte poes was in het niets verdwenen en is later ook niet meer teruggekomen.
Interpretatie
Sommige verschijningen zijn moeilijk te duiden. Ze kunnen best neerkomen op authentieke waarnemingen van overledenen, maar tegelijkertijd lijkt een psychologische verklaring al even goed denkbaar. Wat bijvoorbeeld te denken van de ervaring van Mevrouw Ria v. A. die een verschijning van de vader van een vriendin zag: "Om mijn vriendin te steunen zijn wij naar de aula gegaan en we zaten nogal achterin. Er werd mooie muziek gedraaid en opeens zie ik haar vader boven op de kist staan, zijn armen over elkaar en een glimlach op zijn gezicht. Zo stond hij alles op te nemen." Het kan hierbij zeker om een echte verschijning gaan. Maar aangezien er in dit verhaal geen sprake is van paranormale informatie, kunnen we ons ook voorstellen dat Ria het beeld onbewust voor zichzelf 'geprojecteerd' heeft als verschijning om zich zo gerust te stellen. In zo'n geval moet je als onderzoeker iemand altijd in zijn of haar waarde laten, vinden wij, en dus niet koste wat kost een normale verklaring opdringen, zoals sceptici maar al te vaak trachten te doen.
In weer andere gevallen is het wel duidelijk dat het niet om een echte verschijning kan gaan. Bijvoorbeeld als iemand beelden ziet van een fictieve persoon die nooit bestaan heeft. Maar vaak ook als er sprake zou zijn van een verschijning van een wereldberoemde overledene zoals Elvis Presley of Princess Diana van Engeland. Het ligt dan aan de persoonlijke omstandigheden of een onderzoeker een poging moet wagen om de betrokkene op andere gedachten te brengen. We weten uit ervaring dat dit vaak niet eens zoveel zin heeft.
Bewijsmateriaal
Er is volgens ons op dit moment door serieuze onderzoekers zeker al voldoende bewijs verzameld om uit te mogen gaan van de realiteit van verschijningen van overledenen. Hier nog een voorbeeld van een goed onderzocht klassiek geval uit Engeland, daterend van het einde van de 19e eeuw en opgenomen in het standaardwerk Phantasms of the Living. Een tuinman uit Essex kwam net van zijn werk toen hij een vrouw zag staan bij een grafmonument dat in haar bezit was. Hij "Mijn opa verscheen en liet mij het moment beleven dat hij doodging. Dat liet hij mij zien. Ik kon mijn moeder gedetail�leerd vertellen hoe hij was overleden. Daar schrok zij wel van." Ik dacht dat ze het monument kwam bezoeken. Later bleek dat de vrouw in kwestie die dag in Londen was overleden. De tuinman had anderen verteld dat hij de vrouw bij het graf had gezien voordat hij de volgende morgen te horen kreeg dat ze was overleden. De tuinman en de overledene waren geen familie of vrienden van elkaar, maar slechts vage kennissen.
In elke wetenschap is het overigens goed om altijd weer meer bewijsmateriaal te blijven verzamelen. We willen lezers dan ook verzoeken om Athanasia ervaringen met verschijningen te melden die volgens hen niet normaal te verklaren zijn.
Kinderen
Vooral jonge kinderen kunnen last krijgen van angsten als ze geconfronteerd worden met verschijningen. Het is in elk geval zaak dat ouders of andere verzorgers open staan voor de ervaringen van dergelijke kinderen. Als kinderen het gevoel hebben dat ze zich niet eens mogen uiten over hun ervaringen, gaan ze die ook eerder als een probleem beschouwen. Zeker als kinderen echt bang zijn, is het raar als volwassenen hun angst bagatelliseren alsof het kind zich alleen maar aanstelt of aandacht wil trekken. Ouders moeten hoe dan ook proberen om hun kind gerust te stellen. Kinderen zijn niet zomaar 'gek' als ze geesten zien en het is al helemaal onverstandig om ze direct pillen te laten voorschrijven in zo'n geval. Alleen wanneer de angsten niet verdwijnen, kan het verstandig zijn om een psychotherapeut in te schakelen die gespecialiseerd is in kinderen. Liefst dan nog eentje die openstaat voor de realiteit van parapsychologische verschijnselen.
Sommige kinderen zien alleen verschijningen omdat ze psychologische problemen hebben. Het gaat dan om een vorm van projectie van die problemen in beelden, vergelijkbaar met hoe dat in dromen gebeurt. Enkele kinderen hebben misschien een neurologische afwijking. Maar dat alles neemt niet weg dat er zeker kinderen zijn die echte verschijningen van overledenen zien.
Tips
Een mooie film over dit onderwerp is The Sixth Sense. W.H.C. Tenhaeff heeft in zijn werk Het Spiritisme uitgebreid aandacht besteed aan verschijningen. Korter geleden hebben Jan C. van der Heide en Richard Krebber hun interessante boek Spookhuizen en geestverschijningen gepubliceerd.
Reacties? Mail naar titusrivas@hotmail.com
Dit artikel werd gepubliceerd in Paraview, Jaargang 7, nummer 1, februari 2003, blz. 16-17.
Contact: titusrivas@hotmail.com